Op bezoek bij Franklin D. Roosevelt

“Hij lachte als een jongen”

“De Koningin is erg lief & zachtaardig”

Op 6 juli stond in de Volkskrant een vertaald en iets ingekort fragment uit Closest Companion, een boek met dagboekaantekeningen van Margaret Suckley (1891-1991), medewerkster en vertrouwelinge van president Franklin Delano Roosevelt (1882-1945). In het fragment beschrijft ze haar ontmoeting met koningin Wilhelmina, 6 juli 1943.
Hier de originele tekst uit het boek:

Thursday 6th. … [Koningin Wilhelmina] addressed Congress at 12.15 – & from there went to the “Potomac”, with the P. & Mrs. [de president en de first lady] awaiting her for the trip to Mt. Vernon¹ –.
  I went to work, after carefully drawing the screen across my north hall so that I would not be seen when the party returned – At about 5 I heard sounds of the party coming home, but continued with my work. Suddenly a black face looked at me from around the screen, disappeared. ”Yessir, she’s here” – then the P.’s voice: “Come to tea, Margaret!” I found the P. in the Hall, with Mr. Crim & the coloured man. I protested that I was dusty & in a mussed [gekreukte] dusty dress –
  He insisted!
  I begged for 5 minutes to go & change & wash –
  No – The Queen would be there only for 5 minutes – I must come as I was  – Well, I could wash my hands – right there, in his bathroom!
  You can’t do much when F.D.R. makes up his mind, specially if a Queen & Mrs. R. are having tea on the other side of a nearby screen! So, I washed my hands & found the P. waiting for me: he knew I would feel shy about coming in by myself in that messy outfit!
  The Queen is very sweet & gentle & friendly in her manner – She has good manners – for she doesn’t make you feel akward – She steps forward herself and shakes hands, every time she sees you…

In zijn boek Nederland in Londen doet minister Jan van den Tempel verslag van een lunch met president Roosevelt. Van den Tempel (1877-1955) was minister van sociale zaken in het oorlogskabinet van Gerbrandy.² In oktober 1941 vloog hij naar New York, om deel te nemen aan de conferentie van de International Labour Organization (ILO), die aldaar op uitnodiging van Roosevelt gehouden werd.

Van den Tempel was de zoon van een schildersbaas. Aanvankelijk werkte hij als huisschilder, maar via zijn vakbondswerk, voor de Schildersgezellenbond, was hij de politiek ingerold en in 1915 Tweede Kamerlid geworden voor de SDAP. Tegenwoordig berichten de media over de enorme werklast waaronder onze Kamerleden gebukt gaan. Maar voor de oorlog kostte het Kamerlidmaatschap kennelijk minder inspanning; Van den Tempel wist het althans te combineren met een studie economie, vijf jaar jaar gevolgd door een promotie.

Tijdens zijn Amerikaanse reis werd Van den Tempel door Roosevelt uitgenodigd om op 4 november met hem de lunch te gebruiken, samen met prinses Juliana, die met haar dochters op Hyde Park logeerde, het familiebuiten van de Roosevelts aan de Hudson.

De President werd door de hall direct naar de eetkamer gereden [Roosevelt was gedeeltelijk verlamd en zat in een rolstoel], welke en suite lag met den salon en waar de tafel was aangericht. Hij groette joviaal met de hand, toen hij ons langs de openstaande kamerdeur passeerde, doch de allerhartelijkste voorstelling door Mevrouw Roosevelt volgde pas toen hij in zijn zetel aan het hoofd der lunch-tafel had plaats genomen.
  Er waren acht couverts. De President en Mevrouw Roosevelt, ieder aan een der korte einden van de tafel, Prinses Juliana, die aan de rechterhand van den President was gezeten, drie andere dames en de secretaris van de Prinses, Mr. W. van Tets. Ik zat rechts van de gastvrouw. Het was vanaf den beginne gezellig en ongedwongen. Het milieu was, bovenal, huiselijk. Het eenig uitzonderlijk deftige, met den stempel van presidentioneele voornaamheid, was de stille, hoofsche bediening. De President was goedlachs. In de luchtige aanvangs-conversatie plaatste hij een herinnering aan zijn jongensjaren, toen hij zich eenmaal met een anderen knaap aan kummel³ te buiten was gegaan. Hij lachte als een jongen, onbezorgd, uitbundig bijna.

Terug in Londen ging Van den Tempel twee maal naar koningin Wilhelmina om verslag te doen van zijn reis en van de ILO-conferentie.

1 Mount Vernon is het landgoed (en de laatste rustplaats) van president George Washington, gelegen aan de rivier de Potomac.
2 Van den Tempel was een van de twee SDAP-ministers in het kabinet. De andere was ir. Albarda, minister van waterstaat.
3 Kummel is uit karwijzaad bereide likeur.

Referenties
J. van den Tempel, Nederland in Londen; ervaringen en beschouwingen, 1946, p. 78, 80.
Geoffrey C. Ward [red. en annotatie], Closest Companion: The Unknown Story of the Intimate Friendship between Franklin Roosevelt and Margaret Suckley, 1995.
Thea van der Linden & Ger Harmsen, biografie Jan van den Tempel in het (gedigitaliseerde) Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland (BWSA), 2001.
Erik van den Berg, Dagboek [rubriek], de Volkskrant, 06-07-2021.

» Wilhelmina en Henriette Roland Holst.
» Wilhelmina en Troelstra.
» Wilhelmina een nono?
» index

Geplaatst op 2 september 2021.

© de 5e Verdieping 2021