Wie wordt aanvoerder van ‘team-CDA’?
Hoe ‘endors’ je een kandidaat?
Wie wordt de nieuwe aanvoerder van ‘team-CDA’? De leden konden hun stem uitbrengen op hun favoriete kandidaat-lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021. De stembus is al dicht, morgen om 12.00 uur volgt de uitslag.
Lange tijd leek de lijsttrekkersstrijd te zullen gaan tussen de twee kroonprinsen: minister van volksgezondheid, tevens vicepremier, Hugo de Jonge en minister van financiën Wopke Hoekstra. Uiteindelijk besloot Hoekstra zich tot ieders verrassing niet te kandideren, omdat hij zich meer een bestuurder dan een beroepspoliticus voelde. Ruim baan voor De Jonge, die zich een dag later, op 18 juni, kandidaat stelde. Hij zag zich in korte tijd echter geconfronteerd met een serie onaangename wendingen. Op de valreep en out of the blue appte het populaire Twentse Kamerlid Pieter Omtzigt dat ook hij zich kandideerde. Hij is een erkende terriër en dossiervreter en een exponent van de ‘nieuwe politiek’. Hij wil “een nieuw sociaal contract over de relatie tussen burger, overheid en samenleving”¹ en is een tegenstander van achterkamertjesoverleg en een voorstander van het dualisme in de politiek: als volksvertegenwoordiger grilt hij zo nodig ook eigen bewindslieden.
Op 26 juni presenteerde het partijbestuur vier kandidaat-lijsttrekkers: behalve De Jonge en Omtzigt waren dat staatssecretaris Mona Keijzer en Tweede Kamerlid Martijn van Helvert (de laatste haakte al snel af, omdat hij zich kansloos wist). Hugo de Jonge had goede hoop bij de eerste stemronde minstens 51 procent van de stemmen te halen – hij had er een fles wijn op gezet – maar de teller bleef steken op 48,7 procent; hij kwam 248 stemmen te kort voor een absolute meerderheid. Runner-up Omtzigt kwam met 39,7 procent van de stemmen al gevaarlijk dichtbij. Er moest een tweede stemronde aan te pas komen, tussen de nummers 1 en 2. Ineens was het geen gelopen koers meer. De afgevallen kandidaat, Mona Keijzer, gaf meteen een stemadvies: “Aan mij vraag je: wie denk jij dat daar de beste voor is? Dan zeg ik op mijn beurt: dat is Pieter Omtzigt.” Dat was zaterdag. Zondag belde Wopke Hoekstra vanaf zijn vakantieadres naar De Telegraaf, met medeweten van Omtzigt, en verklaarde: “Pieter Omtzigt doet nu een expliciet beroep op me, en ik ben uiteraard bereid hem te helpen.” Dat wil zeggen: hij is beschikbaar als minister in een nieuw kabinet, eventueel, zo werd de boodschap in de media uitgelegd, als minister-president (Omtzigt zelf blijft liever als fractievoorzitter in de Kamer²). Natuurlijk, liet hij later via zijn politiek assistent weten, als Hugo hem zou vragen zou hij hetzelfde zeggen, want hij vond het niet passend om een van de kandidaten te “endorsen” (van (to) endorse ‘declare one’s public approval or support of’ (Oxford Dictionary)),³ maar de suggestie was gewekt dat zijn voorkeur uitging naar de Twent. De Volkskrant noemde het “verkapte steun”.
Misschien hopen veel CDA-leden dat de gecombineerde kracht van het stemmenkanon Omtzigt en de populaire, ‘zuinige’ Hoekstra hun partij vleugels zal geven.
naschrift
De lijsttrekkersverkiezing is met 50,7 procent van de stemmen ‘nipt’ gewonnen door Hugo de Jonge. Ter plekke bombardeerde hij Pieter Omtzigt tot zijn running mate, de nummer 2 op de lijst. Die bleef in zijn rol en zei dat het de leden zijn die de volgorde van de kandidaten bepalen.
1 Omtzigt in het tv-programma Op1, 13-07-2020.
2 Terwijl De Jonge zelf het premierschap ambieert.
3 (To) endorse dus ‘publiekelijk zijn goedkeuring of steun uitspreken’. Maar Van Dale definieert endorsen als ‘{m.b.t. personen} aanbevelen op een netwerksite’.Referenties
Frank Hendrickx, ‘Wat werkt beter: arena of rode loper?’, de Volkskrant, 27-06-2020.
Lamyae Aharouay, ‘Stijgende spanning in CDA-strijd’, NRC Handelsblad, 13-07-2020.
Frank Hendrickx, ‘De climax die het CDA laat ontwaken’, de Volkskrant, 14-07-2020.
Lamyae Aharouay, ‘Opeens een kwetsbare kandidaat’, NRC Handelsblad, 14-07-2020.
Lamyae Aharouay & Guus Valk, ‘Nipte zege Hugo de Jonge brengt nog geen rust in CDA’, NRC Handelsblad, 16-07-2020.
» Pieter Omtzigt een eenzaat?
» Het geitenpaadje van Mark Rutte.
» Draaien ‘veranderen van standpunt’.
» Over de spelling christendemocraat.
» index
Geplaatst op 14 juli 2020, het laatst gewijzigd op 4 augustus 2020.
© de 5e Verdieping 2020