“Ik heb een facelifting laten verrichten, weet je.”
‘Herman’s’ roman Nooit meer slapen is alweer een halve eeuw oud en de tekst draagt er ook de sporen van:
Mijn donszak is veel te warm, al heb ik de treksluitingen niet opgehaald.
[…] ansichtkaarten van Lappenfamilies in technicolor […]
Als ik om een uur of vijf thuiskom en, wachtend dat Eva thee inschenkt, niets anders heb te doen […].
Ook is het woord facelifting verdrongen door facelift.
In Tromsø heeft Alfred, de hoofdpersoon, een korte ontmoeting met een welgestelde Amerikaanse toeriste, Wilma, die hem probeert te verleiden tot een amoureus hotelbezoekje. Tegen het slot van de roman ontmoet hij haar weer:Heel wat gebeurd, sinds we elkaar het laatst gesproken hebben. Ik heb een facelifting laten verrichten, weet je. Vorige week uit de kliniek gekomen. Het resultaat is niet onaardig, vind ik.
Facelifting is in het begin van de 20e eeuw voor het eerst opgetekend in de Verenigde Staten en werd nog voor de Tweede Wereldoorlog opgenomen in het Nederlands. Het WNT geeft als eerste attestatie een vermelding in een medische encyclopedie uit 1937. Het woord facelift is jonger. Het EWN geeft als vroegste attestatie 1974, met als bron Koenen Woordenboek. Opname in een woordenboek impliceert dat het betreffende woord al enige tijd meedraait, dus is het niet zo verwonderlijk dat je met Delpher een stuk vroeger uitkomt:
Haar blauwe ogen glijden langs de vele gezichten met een wat critische blik, want is haar vak en hobby niet aesthetische chirurgie en raadt zij bij het verschijnen van de eerste rimpel niet zonder enig pardon een face lift?
(01-06-1954, De Telegraaf)[…] en besluit zelfs tot een „face lift”, om zijn oude gezicht te verjongen, ter wille van de Amerikaanse verafgoding van de eeuwige jeugd.
(11-09-1957, De Telegraaf)Zij heeft een eigen schoonheidspecialiste, heeft enige malen een face-lift ondergaan en laat haar benen dagelijks na een lang bad uren masseren.
(25-08-1962, De Telegraaf)‘Een facelift geven’ is faceliften of, verkort, liften, en ook dit liften staat in Nooit meer slapen:
Zij draait zich naar de achterbank om. Is haar figuur ook gelift? Het is slank en heel mooi.
In de boekverfilming Beyond Sleep schittert Wilma overigens door afwezigheid.
» Een koekoek in Finnmark.
» Hoe oud is het woord liften ‘gratis meerijden’?
» index» Etymologiebank: het lemma facelift.
Geplaatst op 11 maart 2016, gewijzigd op 31 januari 2019.
© de 5e Verdieping 2016-2019