Muizen ‘muizen vangen’
Kat Hannes mag niet meer muizen; voedselwaakhond eist vertrek uit patémakerij
(AD, 19-05-2015)
In een Amsterdamse pasteibakkerij¹ wordt een kat ingezet om de muizen te verjagen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (de ‘voedselwaakhond’) dreigt met een boete, omdat een huisdier in de keuken onhygiënisch wordt gevonden. ‘Kat Hannes mag niet meer muizen’, kopte het Algemeen Dagblad.
Muizen ‘op muizen jagen, muizen vangen’ is een leuk oud woord, dat al voorkomt in Jacob van Maerlandts Der naturen bloeme, en wel in de oude, niet-gediftongeerde vorm musen.
Als die catten willen riden
werden si wilt, ende willen tiden
verre danen om hare ghenoet.
Hare vechten onderlinghe es groet.
Dats bedi, dat wane men wale,
dat elc wil houden sinen pale²
dar hi in musen sal.Zoals vissen is afgeleid van vis, is muizen afgeleid van muis.
1 Sfeerbeeld uit het AD: “Op het gasfornuis in de ouderwetse keuken staat een ketel met varkenskoppen te pruttelen. In de oven wordt rillette gebakken van Schipholgans.”
2 Pale, vgl. paal in paal en perk stellen. Hier hebben we een Vroegmiddelnederlands woord voor ‘territorium’!Referenties
Vroegmiddelnederlands Woordenboek (VMNW), lemma musenI.
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), lemma muizenII (gepubliceerd in 1908).
» Muizen in de pale.
» Chief Mouser to the Cabinet Office.
» Muizerd ‘buizerd (bepaalde roofvogel)’
» index
Geplaatst op 22 mei 2015, gewijzigd op 24 mei 2015.
© de 5e Verdieping 2015