Wat betekent het toponiem Stierop?
De Stierop e.o.
opname: Google Earth
Stierop is een buurtschap in de gemeente Castricum, gelegen ten noorden van de Zaanstreek. Maar het is ook de naam van het water waaraan de buurtschap ligt. Het brede westelijke deel, dat overgaat in het Alkmaardermeer, is de Wijde Stierop, het smallere oostelijke deel is de Enge Stierop.¹
G.J. Boekenoogen behandelt in zijn onvolprezen proefschrift De Zaansche Volkstaal ook de naam Stierop. In het archief van het Zaanse dorp Assendelft had hij deze vermelding uit 1471 opgediept: “Van den Styerop (het water) totten Nyeuwendam toe.” De Nieuwendam is de dam waarmee de Zaankanters in 1357 de Krommenie hadden afgesloten van het IJ. Daar ligt nu de buurtschap Busch en Dam.
Stierop
foto: Frode Nagel
Zoals vier een nevenvorm was van vuur, was stier een nevenvorm van stuur (niet het stuur van fietsstuur, maar van stuurs ‘nors’). Het bijvoeglijk naamwoord stier betekent ‘wild, onstuimig’.² En -apa is een veelvoorkomend, oeroud naamkundig element waarmee een water werd aangeduid. Stierop betekent dus ‘wild water’. Het is een waternaam die ook een nederzettingsnaam geworden is.³
Stierop, mooie, krachtige naam. Als een plaatselijke bierbrouwer een krachtig bier gebrouwen had en er een geschikte naam voor zocht, dan wist ik het wel.
1 Vgl. Wijdewormer en Engewormer (droogmakerijen in de Zaanstreek).
2 Vgl. Duits stur ‘eigenzinnig, koppig; rechtlijnig’.
3 Vgl. de waternaam/plaatsnaam Steurgat (Noord-Brabant), die kan worden verklaard als ‘wild vaarwater’ en de Engelse waternaam (River) Stour.
Referenties
G.J. Boekenoogen, De Zaansche volkstaal, 1897, lemma Stierop.
G. van Berkel & K. Samplonius, Nederlandse plaatsnamen verklaard, 2018, lemma’s Stierop en Steurgat.
» De plaatsnaam Beverwijk.
» De plaatsnaam De Rijp.
» De plaatsnaam Graft.
» De plaatsnaam Knollendam.
» De plaatsnaam Krommenie.
» De Zaan vierde.
» index
Geplaatst op 16 januari 2014, het laatst gewijzigd op 25 juni 2024.
© de 5e Verdieping 2014-2024