Waarom heet de gierzwaluw ‘gierzwaluw’?
gierzwaluw
foto: Wikipedia
De oudst bekende vermelding van het woord gierzwaluw komt uit 1567.¹ Het woorddeel gier- is de stam van het werkwoord gieren in de betekenis ‘krijsen’.²
Gieren werd vroeger ook gebruikt voor het geluid van vogels:
Het gieren van een uil in de boomen […].³
Het tweede deel van de samenstelling is het woord zwaluw ‘zangvogel van de familie Hirundinidae’. De gierzwaluw lijkt erg op een zwaluw, maar het is helemaal geen zwaluw, het is zelfs geen zangvogel: de gierzwaluwen vormen in het vogelrijk een aparte familie, namelijk de familie Apodidae (gierzwaluwen) van de orde Apodiformes (gierzwaluwachtigen).
1 Ghierswaluwen (Junius, Nomenclator, 64a).
2 De grondbetekenis ‘een luid geluid maken’ kennen we bijvoorbeeld nog van de wind giert om het huis en gieren van de lach.
3 Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), lemma gierenIII (gepubliceerd in 1889).
» Le martinet noir (de gierzwaluw).
» Waarom heet de koekoek ‘koekoek’?
» index
» Etymologiebank: het lemma gierzwaluw.
Geplaatst op 17 december 2010.
© de 5e Verdieping 2010