Lebbink tourde het land door
(VPRO Gids, nr. 8, 2012)Is het tourde of toerde?
In 2012 antwoordde ik dat het toerde moest zijn. Het Groene Boekje en de Dikke Van Dale kenden toen namelijk helemaal geen werkwoord dat je spelde als touren. Maar het kan verkeren. Tussen de woorden die in 2014 werden toegevoegd aan de digitale Dikke Van Dale stond tot mijn verwondering ook touren ‘een tour (4) [= tournee], tournee maken’, de Europese tour van Lady Gaga.¹ Touren dan als afleiding van tour ‘tournee’.
Zo is touren in 2015 opgenomen in de papieren Van Dale.
Hetzelfde jaar verscheen het in het Groene Boekje.Bij het lemma toeren (3) ‘een rondreis maken’ geeft van Dale als voorbeeldzin hij toerde met zijn artiestenensemble langs bases van het Amerikaanse leger in de Pacific. In deze zin heeft toeren de specifieke betekenis ‘een tournee maken’.
Met de kennis van nu is het antwoord op de bovenstaande vraag:
Kan allebei
De popdichter Ton Lebbink toerde / tourde door het land.
The Stones toeren / touren door de States.
In de niet-specifieke betekenis ‘een rondrit, rondreis maken’ geldt echter geen dubbelspelling.² Je schrijft:
rondtoeren (niet: *rondtouren)
toercaravan (niet: *tourcaravan)
toerfiets (niet: *tourfiets)
toertocht (niet: *tourtocht)
1 Van Dale laat zijn woorden ‘keurmerken’ door de Nederlandse Taalunie. Die stelt vast of ze volgens de officiële spellingregels zijn gespeld. De spelling touren ‘een tournee maken’ is dus officieel.
2 Dubbelspelling: zelfde uitspraak, zelfde betekenis, verschillende spelling.
» Rijtoer of rijtour?
» Toercaravan of tourcaravan?
» Hoe oud is het woord toerfiets?
» Handelen of hendelen?
» Alle 13 spelling.
» index
Geplaatst op 16 mei 2014, het laatst gewijzigd op 2 januari 2019.
© de 5e Verdieping 2014-2019