Waarom heet de fuut ‘fuut’?
foto: Lous Leipheimer
In een woordenboek uit 1599 komt de vogelnaam aers-voet voor.¹ Zo werd een duiker genoemd: een watervogel die veel onder water duikt. De naam aarsvoet slaat op de positie van de poten: die zitten bij duikers helemaal aan het achterend, bij de aars zogezegd (dat is op de foto wel te zien). Daardoor kunnen duikers zo goed duiken. De keerzijde is dat ze heel slecht kunnen lopen.
De naam aarsvoet werd verkort tot voet, foet en fuut, terwijl aarsvoet zelf verouderd raakte. Uiteindelijk wist niemand meer dat fuut van aarsvoet kwam! Dat is nog niet eens zo lang geleden ontdekt, voor zover ik weet door Henk Blok en Herman ter Stege.
Betekenis wetenschappelijke naam [Podiceps cristatus]: aarspotige met kuif.
Fuut zou […] een door klanknabootsing gevormde naam zijn. Waarschijnlijker is dat Fuut en Füt (Tex [Texel]) zijn ontstaan uit Foet als bekorting van Arsevoet. De namen Aarsvoet en Arsevoet verwijzen naar de ver naar achteren geplaatste poten.²
1 Cornelis Kiliaan, Etymologicum teutonicae linguae.
2 De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis, 2e druk 2000 (nog niet in de 1e druk?).
Referenties
H. Blok & H.J. ter Stege, De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis, 1e druk 1995, 2e druk 2000, lemma fuut.
Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN) 2: F-Ka, 2005, lemma fuut.
» De etymologie van koet.
» index
» Etymologiebank: het lemma fuut.
» Vogelbescherming Nederland: de fuut.
Geplaatst op 9 juni 2010, het laatst gewijzigd op 31 januari 2022.
© de 5e Verdieping 2010-2022