kalkoenen – kalkoende – (heeft) gekalkoend
Kun je kalkoenen?
Ik had er zelf nog nooit van gehoord en het staat niet in de Dikke Van Dale,¹ maar als je kalkoenen googelt blijkt het wel – maar niet veel – voor te komen. Het wordt gebruikt met een knipoog, namelijk als een grappige vervorming van het werkwoord cocoonen ‘thuis recreëren; gezelligheid binnenshuis zoeken’,² soms met de specifieke betekenis ‘cocoonen met de kerst’.
Het woord cocoonen is ontleend aan het Engelse werkwoord (to) cocoon. Dat is een afleiding van cocoon ‘cocon’ (het gesponnen kokertje waarin een rups zich inspint, de pop, en zich verpopt tot vlinder). Als je gaat cocoonen, dan spin je je als het ware in: je sluit je af van de buitenwereld en leeft even lekker knus in je eigen wereldje.
Kalkoenen is een beeldend werkwoord: het is helemaal niet moeilijk om twee kalkoenen voor je te zien, samen gezellig op de bank, met tussen hen in een grote zak popcorn.
Veel families hebben een soort thuistaaltje, met eigen woorden en uitdrukkingen. Het kan gebeuren dat zo’n woord of zo’n uitdrukking door andere mensen (door de ‘taalgemeenschap’) wordt opgepikt en uiteindelijk de woordenboeken haalt. Als je dan aan het pimpampetten bent en je krijgt als vraag ‘Werkwoord dat begint met een k’, kun je antwoorden:
kalkoenen!!!
1 Niet in de e-Dikke Van Dale of op Woordenlijst.org (geraadpleegd 10-12-2021).
2 Koenen Woordenboek Nederlands, 30e druk 1999.
» Een cocon van eenzaamheid.
» index
Geplaatst op 16 september 2011, he laatst gewijzigd op 10 december 2021.
© de 5e Verdieping 2011-2021