Waarom heet de koolmees ‘koolmees’?
Het woorddeel kool- in koolmees is niet het kool van bloemkool, maar het kool van steenkool. De koolmees is genoemd naar zijn koolzwarte kap. Dat geldt ook voor de Franse naam mésange charbonnière, en natuurlijk voor de Duitse naam Kohlmeise.
In het Engels bestaat de vogelnaam coal tit. Dat betekent dan wel letterlijk ‘koolmees’, maar de Engelsen bedoelen er niet de koolmees mee, maar de zwarte mees. De koolmees heet in het Engels great tit ‘grote mees’,¹ omdat hij vergeleken met andere mezensoorten, zoals de pimpelmees, ‘groot’ is, relatief groot.
1 Vgl. de wetenschappelijke naam Parus major.
Referenties
Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN) 3: Ke-R, 2007, lemma koolmees.
Kluge, Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache, 25. Auflage 2011, lemma Kohlmeise.
» De etymologie van pimpelmees.
» index
Geplaatst op 23 oktober 2010, het laatst gewijzigd op 21 september 2020.
© de 5e Verdieping 2010-2020