Binnendruppelen en afdruipen (in figuurlijke zin)
Binnendruppelen
• (van mensen) een voor een, in kleine groepjes, of met vrij grote tussenpozen binnenkomen: de bezoekers kwamen de zaal binnendruppelen
(Dikke Van Dale, ed. 2015)• (van personen) in kleine groepjes¹ of (van geld) in kleine hoeveelheden langzaam binnenkomen
(Prisma Groot woordenboek Nederlands, ed. 2018)• langzaam, één voor één¹ binnenkomen: de deelnemers, de uitslagen kwamen binnendruppelen
(Koenen Woordenboek, 30e druk, 1999)• telkens in kleine hoeveelheid binnenkomen: het publiek druppelde langzaam binnen
(Verschueren, ed. 1996)• van een groep mensen dat ze langzaam één voor één¹ met tussenpozen ergens binnenkomen
(WikiWoordenboek, 26-01-2021)Het hyperoniem van binnendruppelen is binnenkomen.
De agens van binnendruppelen is een groep (publiek, bezoekers, gasten).
De prototypische locatie is een zaal.
Men gaat met tussenpozen en een voor een of in kleine groepjes naar binnen: druppelsgewijs, pluksgewijs.²
Afdruipen
• (van personen) zich stil verwijderen, uit vrees voor gevaar of dreiging, uit schaamte of na een mislukking
(Dikke Van Dale, ed. 2015)• teleurgesteld of nederig weggaan: ze mochten niet naar binnen en dropen af; met de staart tussen de benen afdruipen
(Prisma Groot woordenboek Nederlands, ed. 2018)• uit angst stil en onverrichter zake weggaan
(Koenen Woordenboek, 30e druk, 1999)• zich ongemerkt³ verwijderen: van schaamte droop hij af
(Verschueren, ed. 1996)• smadelijk weggaan
(WikiWoordenboek, 26-01-2021)Het hyperoniem van afdruipen is weggaan.
De agens van afdruipen is een individu of groep.
Men gaat stilletjes, nederig en eerloos, oneervol weg, met de staart tussen de benen, vaak onverrichter zake.De eigenlijke betekenis is: ‘(van dieren) zich druipstaartend verwijderen, met ingetrokken staart bevreesd wegsluipen’ (WNT), dan dus letterlijk met de staart tussen de poten.
1 Een voor een of in kleine groepjes.
2 Druppelsgewijs, d.w.z. niet gestaag. Binnenstromen heeft het betekenisaspect ‘gestaag’ (en ‘overvloedig, rijkelijk’, de donaties stroomden binnen). Vgl. daarentegen Özcan Akyol, Generaal zonder leger, 2020, p. 10: “De bezoekers druppelden gestaag binnen […].”
3 Níét noodzakelijk ongemerkt.Referenties
Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT), lemma afdruipen (gepubliceerd in 1867).
» Natafelen en uitbuiken.
» index
Geplaatst op 29 januari 2021, het laatst gewijzigd op 11 oktober 2021.
© de 5e Verdieping 2021