“I seen thrashin’ machines on the way down. That means we’ll be bucking grain bags, bustin’ a gut.”
Threshing machine ‘dorsmachine’ in Of Mice and Men
Tijdens de Spaanse Burgeroorlog zag George Orwell vanuit de loopgraven de boeren hun akkers ploegen. De ploegen werden getrokken door teams of mules, door muildieren.¹ We schrijven 1937. Dat was het jaar waarin Of Mice and Men verscheen, de beroemde novelle van John Steinbeck over de seizoenarbeiders George Milton en Lenny Small die zich grotendeels afspeelt op een ranch in Californië. Ook daar worden muildieren als trekdier gebruikt. George en Lenny worden ingedeeld bij de werkploeg van Slim, de muildiermenner. “Go on out with the grain teams after dinner. They’re pickin’ up barley at the threshing machine. Go out with Slim’s team.”
He was a jerkline skinner, the prince of the ranch, capable of driving ten, sixteen, even twenty mules with a single line to the leaders. He was capable of killing a fly on the wheeler’s butt with a bull whip without touching the mule. There was a gravity in his manner and a quiet so profound that all talk stopped when he spoke. His authority was so great that his word was taken on any subject, be it politics or love. This was Slim, the jerkline skinner.
Is een muildier iets dat doet denken aan middeleeuwse landbouw,² een moderniteit in Of Mice and Men is de threshing machine, de dorsmachine, die het kaf van het koren scheidt, de graankorrels machinaal uit de halmen slaat. Dat was toen een stationaire machine, dus geen maaidorser of combine,³ geen machine die al maaiend en dorsend over de akkers rijdt. Het graan werd naar de machine gebracht. Dat brengt ons bij Bartje, de bekende roman van Anne de Vries over een Drents jongetje dat opgroeit in een arm landarbeidersgezin. Bartje verscheen in dezelfde tijd als Of Mice and Men en Homage to Catalonia.
Toen Bartje hier kwam wonen, stonden op het land achter de tuintjes van de Lange-jammer zeven hoge korenmijten, door drie boeren uit de omtrek bijeen gereden. Maar toen is de dorsmachine er geweest. Dat waren heerlijke dagen. Bartje kon goed opschieten met den machinist. Hij mocht soms de stoomfluit laten gillen en kolen in de witgloeiende vuurhaard werpen en hij heeft tientallen muizen gevangen voor de poes van opoe Tjobbe. Maar Arie werd vaak geplaagd door de kerels omdat hij zo raar praatte en is een keer met vieze poetslappen ingewreven. Toen heeft hij één een bult op zijn hoofd gegooid met een zware baksteen en diezelfde avond nog heeft hij daarvoor de klabatse geproefd. Dat alles is al heel lang geleden, wel zes weken misschien. Nu staat er nog het uitgedorste stro, in pakken van honderd kilo geperst, opgestapeld in drie vierkante bergen. De grote mensen zeggen, dat het gevaarlijk is om daarop te spelen. Het zal wel zo wezen.
George en Lennie arriveren een dag te laat op de Tyler Ranch. “Well, I had to send out the grain teams short two buckers”, mokt de boer. Clara Eggink vertaalde buckers met dorsers. Eigenlijk dorsen ze niet, dat doet de dorsmachine. Peter Bergsma vertaalt buckers met sjouwers. En inderdaad, in de verfilming van Of Mice and Men zie je George en Lenny zakken met graan op een wagen laden, bucking grain bags, de reus Lenny, gespeeld door John Malkovich, fluitend, figuurlijk. “He can put up a four hundred pound bale.”
1 Een muildier is een kruising van een ezelhengst en een paardmerrie.
2 Is het muildier in Californië misschien een Spaans ‘relict’?
3 Combine ‘maai-dorsmachine’.Referenties
Anne de Vries, Bartje, 1935.
John Steinbeck, Of Mice and Men, 1937.
– Van muizen en mensen, vertaling Clara Eggink, 1940.
– Muizen & mensen, vertaling Peter Bergsma, 2018.
George Orwell, Homage to Catalonia, 1938.
» De opening van Of Mice and Men.
» Setje en spannetje ‘liefdespaar’.
» index
Geplaatst op 11 augustus 2020, gewijzigd op 16 augustus 2020.
© de 5e Verdieping 2020