Vespasianus was een ongelooflijke schriep
In de recensie van Keizers van het Colosseum, het pas verschenen boek van de Nijmeegse classicus Anton van Hooff over de Flavische keizers, komt het woord schriep voor. De context maakt wel duidelijk dat het ‘gierigaard’ betekent, ‘schraperig (schraapzuchtig) iemand’:
Behalve een capabel heerser was Vespasianus een meedogenloos veldheer en een ongelooflijke schriep; zijn beruchte belasting op openbare latrines (‘Geld stinkt niet’) is maar een van de vele voorbeelden van zijn obsessie met geld.
Schriep staat niet in het WNT, wel in de Dikke Van Dale, gedefinieerd als ‘{niet algemeen} gierig persoon’ Van Dale geeft ook de variant schrieper en de afleidingen schriepelig en schrieperig ‘gierig, schraperig’.
Marten Toonder heeft het woord kennelijk ergens opgediept en is schriep (en schrieperig) gaan gebruiken:
De oude Hocus Pas was gewoon uiterst karig met zijn munten om te gaan omdat hij wist, dat te veel er van de bekoring zou verminderen. Dit wreekte zich nu echter. De waard wierp een vluchtige blik op de schriep, doch wijdde zich verder geheel aan de bediening van heer Bommel …
(Tom Poes en de pasmunt)„Theevrek!” galmde die met metalen stem. „Miezerige afwaswaterzetter! Schriep! Viezerik!”
(Tom Poes en de Grootdoener)„Overgehaalde haringaal!” gromde de gezagvoerder. „Ondermaatse schriep! Ik weet, dat je nog Oude Troost in dat kistje hebt! Mijn tong hangt als een leren lap op mijn vestje en jij bent te vrekkig om eens uit te schenken, huh?”
(Heer Bommel en de wisselschat)Ook in het werk van Maarten ’t Hart komt het woord schriep voor. In Een havik onder Delft bijvoorbeeld zegt hij dat zijn vrouw hem “de grootste schriep der schepping” vindt.
Marten Toonder was een geboren Rotterdammer, Maarten ’t Hart komt uit Maassluis. Is schriep dan een dialectwoord uit het Rijnmondgebied?
Heeft Maarten ’t Hart het woord soms ontleend aan Bommel?
Of…?
» Maarten ’t Hart, een zelfverklaarde schriep.
» Kneert, kniert ‘gierigaard, vrek’.
» index
Geplaatst op 23 december 2014, gewijzigd op 19 november 2019.
© de 5e Verdieping 2014-2019