Het gevleugelde pepernootje
Vanwege het kleine formaat van de pepernoot is het woord pepernoot ook ‘kleintje’ gaan betekenen. Dit verklaart de vogelnaam pepernootje voor de pimpelmees, want dat is het kleine broertje van de koolmees.¹ Het WNT vermeldt pepernootje voor Limburg, onder verwijzing naar Schuermans’ Algemeen Vlaamsch idioticon.
Het dialectwoord pepernootje ontbreekt zowel in De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis als in het Woordenboek van de Limburgse Dialecten, wat erop wijst dat het niet of nauwelijks meer wordt gebruikt. Jammer, want het is een grappig naampje.
1 De wetenschappelijke naam van de koolmees is Parus major, letterlijk ‘grote mees’.
Referenties
Lodewijk Willem Schuermans, Algemeen Vlaamsch idioticon, 1865-1870, lemma pepernootje.
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), lemma pepernoot (gepubliceerd in 1920).
J. Kruijsen, Woordenboek van de Limburgse Dialecten, aflevering Vogels, 2001.
H. Blok & H.J. ter Stege, De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis, 1995, 4e druk 2008.
» De etymologie van pimpelmees.
» Hoe oud is het woord pepernoot?
» index
Geplaatst op 22 november 2014.
© de 5e Verdieping 2014