Wat betekent de plaatsnaam Zeist?
Zeist ligt iets ten oosten van de stad Utrecht. De oudste vermelding komt uit 838: in villa Seist familias VI ‘in de nederzetting Zeist: 6 families’. Volgens het boek Nederlandse plaatsnamen is Seist “mogelijk gevormd met het suffix -t bij een plantnaam *sagis [de g is dan weggevallen] (bij de wortel ie. [Indo-Europees] *sek ‘snijden’), maar de betekenis blijft duister.”
Een hele trits plaatsnamen is gevormd uit een plantnaam en dit collectiefsuffix -t, waaronder Berkt, Biest, Birkt, Bokt, Braamt, Elst, Hasselt, Hulst en Spurkt.In het ONW wordt Zeist behandeld onder het lemma segga, segi ‘zegge’. Zegge is een plantengeslacht dat zijn naam ontleend aan de scherpe bladrand (vgl. zaag).
De plaatsnaam Zeist is dan met behulp van het suffix -st afgeleid van deze plantnaam en betekent in dat geval ‘plaats waar zeggen groeien’. Dat zou mooi passen bij de ligging in het overgangsgebied tussen de hoge zandgronden van de Utrechtse Heuvelrug en de lagere gronden van de gemeente Bunnik, want in zo’n overgangsgebied verwacht je natte omstandigheden (door kwel en stagnerende afwatering) en, inderdaad, zeggenvelden.
Referenties
Oudnederlands woordenboek (ONW), lemmasegga, segi.
G. van Berkel & K. Samplonius, Nederlandse plaatsnamen; herkomst en historie, 3e druk 2006, lemma’s Zeist, Seghwaert en Zegveld.
» De plaatsnaam Baarn.
» De plaatsnaam De Bilt.
» De plaatsnaam Hollandsche Rading.
» index
Geplaatst op 3 mei 2013, gewijzigd op 18 februari 2018.
© de 5e Verdieping 2013-2018